het Hofkwartier nr 9 voorjaar 2014 > Het oudste hofje van Den Haag stond in de Juffrouw Ida

Het oudste hofje van Den Haag stond in de Juffrouw Ida

Het oudste hofje van Den Haag stond in de Juffrouw Ida

Tegenwoordig kennen we het Heilige Geesthofje aan de Paviljoensgracht als het oudste hofje van Den Haag. Het hofje vol mooie trapgeveltjes werd gesticht in het jaar 1616. Toch was er tot eind negentiende eeuw een ouder hofje te vinden in Den Haag. Dit was het hofje van Floris van Dam uit 1606 aan de Juffrouw Idastraat, jawel in het Hofkwartier.

Bestaat dit hofje dan nog? Helaas niet. Het oudste hofje van Den Haag werd in 1885 gesloopt voor de uitbreiding van de Prinsestraat. In dat jaar werd de Prinsestraat namelijk doorgetrokken van de Molenstraat naar de Grote Kerk. Tot dan toe was het slechts een doodlopende straat. Helaas stond het oude hofje in de weg. Bij de uitbreiding werd ook een klein stukje Juffrouw Idastraat afgebroken. Tegenwoordig is dit nog steeds goed te zien in de Prinsestraat, die de twee stukken Juffrouw Idastraat doormidden snijdt. De Prinsestraat beschikt hier over kopse bebouwing uit de late negentiende eeuw en de Juffrouw Idastraat vooral over bebouwing uit de achttiende eeuw.

Hofje van Dam
Maar wat voor hofje was het Hofje van Dam, zoals het werd genoemd, eigenlijk? Wie waren de stichters en hoe zag het eruit? Een klein stukje geschiedenis: in het jaar 1563 bepaalde de Haagse schout Floris van Dam in zijn testament dat er twaalf huisjes voor twaalf arme oude mensen gebouwd dienden te worden. Deze huisjes werden uiteindelijk gebouwd op drie percelen in de Juffrouw Idastraat en stonden al aangegeven op een stadsplattegrond van Den Haag uit 1570. Hiermee gaat de geschiedenis van het hofje nog verder terug dan het jaar 1606.

Verplaatst
Het Hofje van Dam werd oorspronkelijk gebouwd in een traditionele vorm die je ook elders in de Haagse binnenstad terugziet, waarbij de hofjes beschikken over huizenrijen met voorgevels rondom een binnentuin. Je kunt dit onder andere zien bij het Hofje van Nieuwkoop, het Heilige Geesthofje en het Hofje van Wouw aan de Lange Beestenmarkt. Dit laatste hofje speelt een belangrijke rol in de geschiedenis van het Hofje van Dam, omdat het de directe buurman is van het in 1884 verplaatste hofje. In dat jaar verhuisde het Hofje van Dam namelijk van de Juffrouw Idastraat naar de Lange Beestenmarkt. Het hofje is dus nooit geheel verdwenen uit het Haagse straatbeeld.

Gevelsteen
Het bijzondere is dat ook hier weer twaalf huisjes werden gebouwd. In 1908 zijn er overigens aan de overzijde van de tuin nog drie huizen bijgebouwd. Het hofje en de huisjes zijn omstreeks 1996 gerestaureerd en zien er weer prachtig uit. De gevelsteen met het stichtingsjaar 1606, die ooit prijkte aan de muur van de Juffrouw Idastraat, is terug te vinden in de huidige voorgevel van het hofje aan de Lange Beestenmarkt. Zo is er dus een klein stukje historie van het Hofkwartier bewaard gebleven, maar in een ander deel van de Haagse binnenstad.

Bron: De verborgen stad: 115 hofjes in Den Haag, B. Koopmans.

 

Dit hoekpand verrees in 1886