het Hofkwartier nr 5 najaar 2012 > ADO opgericht in De Paap

ADO opgericht in De Paap

ADO opgericht in De Paap

Er veranderd nogal wat in de Papestraat. En eigenlijk is die verandering al een tijdje aan de gang. 

Roma, het oudste Italiaanse res- taurant van Den Haag sloot toen eigenaar Zupelli met pensioen ging. De familie Loose, van het gelijknamige antiquariaat en miniaturen­winkeltje, vond onlangs geen opvolging meer zodat we weer een heerlijke kijken-en-niks-kopen winkel missen. Boek- handel Wattez in het jaren-vijftig-spoetnik-pand is al lang weg en na een woninginrichtingzaak zit er nu de Boerenbonthal. Aanwinst. En met leedwezen namen we eerder afscheid van de geweldige boekhandel Houtschild. Ook ramsjdrogist Schlecker verdween: een winkel waarvan eigenlijk niemand wist waarom die nou de reuring van de Papestraat moest opzoeken.

Dat het niet allemaal kommer en kwel is mag blijken uit het feit dat heel wat winkels er nu beter uitzien dan pakweg 50 jaar geleden: onderhoud en herstel hebben het gewonnen van kansloze modernisering. Wanneer je foto’s uit de jaren 70 ziet, met de kille zwart-witgeblokte betontegels op straat en de weggetimmerde winkelpuien dan lijkt het een armoedige straat uit een andere stad.

De Papestraat moet concurreren met haar kwaliteiten als fraaie straat met kleine verrassende winkels. Er komen meer en meer kleine modezaken. Een paar doorzetters zitten er nog steeds, zoals Café Lokaal Vredebreuk, De Paap, de chique damesmodezaak Fred van Wordragen op de hoek met de Hoogstraat, het Vlaamse Friethuis en de pub in het oude pand van Richters. Dat café zit er alweer vanaf 1975 toen de slijterij dicht ging. Van hieruit begonnen vader en vijf zonen Richters een succesvolle slijterijketen die uiteindelijk door Gall & Gall over- genomen zou worden.

De Papestraat is een van de oudere stads­straten in het Hofkwartier, hij is ouder dan bijvoorbeeld de Oude Molstraat (zie het Hofkwartier nummer 3: bij de Nobelstraat stonden ooit de huizen vrij in tuinen). Voordat de protestanten een eind maakten aan de uitwassen van de katholieke kerk rond 1570 was de Grote of Sint Jacobskerk nog gewoon een enorme katholieke kerk. En aan de voet daarvan vanaf die Papestraat lag er een uitgestrekt paaps gebied tot aan de Pastoorswarande. Met kloosters en scholen.

In de Papestraat waren woonhuizen en werkplaatsen. Het karakter als sjieke winkelstraat met al zijn rijk versierde houten winkelpuien ontstond pas in de 19de eeuw (het Hofkwartier nummer 1). Opvallend zijn in de 16de eeuw de metaal­bewerkers: messenmakers, tin- gieters, slotenmakers, koperslagers en een sleemaker (!) Het binnenterrein moet dan ook in die tijd al dichtbebouwd zijn geweest met werkplaatsen en achterhuisjes. Je kunt er nog iets van zien bij de steegjes bij Het Vlaamse Friethuis.

Toen bestond er ook al een doorsteek van de Papestraat naar een poortje in de Annastraat. Op diezelfde plek zou Harrie Hilders rond 1970 zijn ‘Queens-Passage’ openen. Een kruip-door-sluip-door doorsteek met boetiekjes en pubs in de James Bond/Mary Quant/MiniCooper-stijl.

 

Het hippe publiek liet de benauwde doorsteek echter al gauw links liggen met als gevolg dat deze ‘passage’ weer werd afgesloten. Een deel van die inrichting op het binnenterrein bestaat overigens nog steeds. De toegang kan je nog zien aan de vreemde entree op nummer 26, links van de juwelier. Het zou mooi zijn als daar weer een gewóne houten winkelpui in kwam...

De huidige voorgevel van café De Paap lijkt weggelopen uit een Batmanfilm: een hoekig, somber gebouw uit de jaren twintig met links en rechts balkonnetjes. Helaas is alles in een veel te schreeuwerig witte verf gezet. De unieke betonluifel is voorzien van glazen prisma’s die ervoor zorgen dat overdag het daglicht van boven de smalle straat het café in wordt gekaatst. Het café heette aanvankelijk het Hof van Berlijn en later Hof van Holland. Toen de gepleisterde 19de-eeuwse gevel stond, werd er overigens in 1905 de voetbalvereniging ADO opgericht! Hoe Haags wil je het hebben.

En als we dan toch een verlanglijstje aan het maken zijn, dan zou het mooi zijn wanneer Fred van Wordragen zijn panden ging herstellen. Ooit stond op de hoek met de Hoogstraat de Bodega Oporto met een (nog steeds!) erg aantrekkelijke bovenwoning. De toegangs­deuren naar boven zijn hier verdwenen en met de buurpanden is alles in een ooit modieuze zwarte kleur geschilderd. Eigenlijk veel te grof voor die fijne Papestraat!

Materiaal deels ontleend aan ‘De Papestraat in de loop der Eeuwen’, uitgegeven door de winkeliers- vereniging ‘Papestraat Belangen’ 1978.


STADSECONOMIE
Van Deken/Hoofdmannen (1750) naar Winkeliersvereniging (1975) naar BIZ (2010):

Vrij naar de Buurtbrief van ±1750.

‘Schout, burgemeester en schepenen, regeerders van ’s-Gravenhage, hebben op het verzoek bij request aan hun edele achtbare gedaan door deken, hoofdmannen en secretaris van de Nobel- en Papenstraats buurt met intrekking van de oude buurtbrieven op 28 september 1643, 3 october 1679 en 22 juni 1733 geaccordeerd zoals aan hun geaccordeerd ware bij deze de navolgende artikelen:

Artikel 1.
De hoofden van deze buurt zullen bestaan uit een deken, vier hoofdmannen en een secretaris die ­verplicht zullen zijn deze buurt drie achtereenvolgende jaren in de voorgeschreven kwaliteit te dienen. Bij het eindigen van voornoemde jaren en wel in de maand augustus, zullen door de regenten rekening en verantwoording worden gedaan van de ontvangen en uitgegeven buurtpenningen. Vervolgens zal de deken aftreden en de oudste in rang zijnde hoofdman dezelfde functie vervullen en wel zo dat de secretaris zal opklimmen tot de jongste hoofdman.’

Café het Hof van Berlijn op de plaats waar nu café De Paap staat: in 1905 werd hier ADO opgericht!
Twee van de broers Richters voor de distelleerderij die de bakermat van een slijterij-keten vormden
De betonluifel van café De Paap heeft glazen prisma's die het invallend daglicht naar binnen kaatsen: uniek detail